TỔNG QUAN VỀ HOCl TRONG THẨM MỸ

Kiến thức sức khoẻ 25.01.2024

Bạn đã có bao giờ nghe nói đến Acid Hypochlorous (hay còn được biết đến với công thức hóa học HOCl)? Người ta bắt đầu nghe kể về hoạt chất này từ đại dịch COVID-19, nhưng thật ra tuổi đời và “thâm niên” HOCl cống hiến cho ngành y tế nói chung và khoa học nói riêng đã ngót nghét gần 200 năm.

1. SỰ RA ĐỜI CỦA HOCl

Acid Hypochlorous (HOCl) được tìm thấy bởi một chuyên gia hóa học người Pháp tên Antoine Jerome Balard vào năm 1834.

Trong hơn 100 năm, cụ thể là vào đầu những năm 1900 trong cuộc chiến tranh thế giới, hỗn hợp HOCl đã được sử dụng để khử trùng vết thương lâm sàng.

Năm 1976, nhà sinh vật người Mỹ Harrison J.E. đã chứng minh sự hiện diện của HOCl từ tế bào bạch cầu trong đáp ứng viêm để chống lại các tác nhân gây bệnh: vi khuẩn, virus, nấm.

HOCl được đánh giá bởi các cơ quan giám sát, viện nghiên cứu về sức khỏe, các phòng thí nghiệm độc lập ở trên 50 quốc gia; hơn 2600 ấn phẩm trên các tạp chí khoa học viết về tác dụng và độ an toàn của HOCl như là một chất kháng khuẩn, giảm viêm và chữa lành tổn thương hiệu quả.

2. ĐẶC TÍNH – CƠ CHẾ TÁC DỤNG

Về mặt hóa học:

Acid Hypochlorous, còn được gọi là axit monoxocloric, là một hợp chất hóa học có công thức HOCl, phân tử này bao gồm oxy trung tâm kết nối với clo và hydro thông qua các liên kết đơn giản. Do có sự có mặt của clo nên khi sử dụng sản phẩm có chứa thành phần này bạn có thể cảm nhận nó có mùi của clo thoáng qua.

HOCl là một chất oxy hóa mạnh, trong dung dịch nước, nó phân ly thành H + và OCl– theo phương trình sau:

Cl2 + H2O ⇌ HOCl + H+ + Cl–

HOCl ⇌ H+ + OCl-

(Cl2 = chlorine; H+ = hydrogen ion; H20 = water; HOCl = hypochlorous acid; OCl- = hypochlorite ion)

Khả năng tiêu diệt vi sinh vật chủ yếu đến từ việc phân tử HOCl không phân ly trong nước. Tuy nhiên, khi độ pH của dung dịch tăng lên, tính năng kháng khuẩn giảm, song song với việc HOCl phân ly thành OCl-, đồng thời làm tăng khả năng gây kích ứng.

Về mặt sinh học:

Trong cơ thể, HOCl tồn tại như một thành phần nội sinh tự nhiên ở người và động vật có vú, là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch bẩm sinh.

HOCl được sản xuất bởi bạch cầu hạt trung tính, loại tế bào bạch cầu phong phú nhất ở động vật có vú, tham gia vào bước cuối cùng của quá trình oxy hóa trong cuộc chiến chống nhiễm trùng và sự xâm nhập của các chất lạ.

Khi một tế bào phát hiện sự xâm lấn của một chất lạ, nó sẽ trải qua quá trình thực bào, trong đó bạch cầu trung tính nuốt và nội hóa các vi sinh vật hoặc các hạt lạ.

Sự kiện thực bào này dẫn đến việc tiết ra các loại oxy phản ứng và các enzyme thủy phân liên quan đến việc kích hoạt enzym NADPH oxidase, tạo ra một lượng lớn superoxide. Loại oxy phản ứng cao này bị phân hủy thành hydrogen peroxide, sau đó được chuyển thành HOCl. Hoạt chất này sẽ tiêu diệt vi khuẩn, virus, nấm bằng cách gây tổn thương vật lý lên vách tế bào, song song đó khử trùng clo, hình thành chloramine và các gốc tập trung nitơ, dẫn đến đứt gãy DNA sợi đơn cũng như sợi kép, khiến vật chất di truyền của vi sinh vật mất tác dụng.

Mặc dù có hoạt tính mạnh là vậy nhưng HOCl  không gây độc tế bào đối với cơ thể người hoặc động vật, do chúng đã là những phân tử nội sinh trong hệ miễn dịch của chúng ta.

Đặc tính khác:

  • Phá hủy màng sinh học (Biofilm): Quan trọng hơn, HOCl còn phá hủy được màng Biofilm của vi sinh vật – “khắc tinh” của kháng sinh và nước sát khuẩn thông thường – nhờ kích thước nhỏ, dễ dàng thâm nhập vào bên trong cấu trúc màng và tiêu diệt cộng đồng gây hại này.

Nghiên cứu HOCl tiêu diệt Biofilm ở các nồng độ khác nhau

  • Điều hòa phản ứng viêm: Viêm là đáp ứng miễn dịch bảo vệ cơ thể, đặc biệt là khi xuất hiện vết thương hở nói chung và các tổn thương vi điểm trong thẩm mỹ nói riêng. Tuy nhiên, nếu phản ứng viêm xảy ra quá mức kiểm soát sẽ gây đau đớn kéo dài, bề mặt tổn thương luôn trong tình trạng đỏ, sưng nề, ức chế giai đoạn tăng sinh biểu mô mới, gây tăng sắc tố sau khi lành thương, đồng thời kéo dài thời gian hồi phục của vùng da đó. Do đó, hướng giải quyết cho tình trạng này là cần có liệu pháp điều hòa phản ứng viêm này một cách vừa phải, không “buông thả” nhưng cũng không được ức chế gây mất hiệu quả điều trị.

HOCl sẽ phát huy vai trò này bằng các cơ chế:

  • Ngăn chặn các tác nhân dị ứng và quá trình hoạt hóa tế bào Mast (lên tới 8h sau khi tiếp xúc).
  • Ổn định màng tế bào Mast để ức chế quá trình tiết hạt, đồng thời không làm thay đổi đường dẫn truyền tín hiệu và bơm ion Canxi.
  • Bất hoạt một số yếu tố trung gian gây viêm như histamine, serotonine… mà không làm ảnh hưởng đến sự hóa ứng động của bạch cầu và hệ miễn dịch.

HOCl

GLUCOCORTICOID
GIỐNG NHAU Làm giảm tác dụng hoặc ức chế các chất trung gian gây viêm như các cytokin (interleukin, TMF, GM-CSF), ecosanoid (Prostaglandin, leukotriene), giảm phóng thích histamine từ tế bào mast mang lại tác dụng chống dị ứng.
KHÁC NHAU Không ảnh hưởng tới sự di chuyển của các bạch cầu, lympho bào Ức chế dòng bạch cầu đơn nhân, đa nhân, lympho bào đi vào mô để gây khởi phát phản ứng viêm.
Không gây độc nguyên bào sợi Làm giảm chức năng của nguyên bào sợi, làm giảm sản xuất collagen và  glycosaminglycan, do đó giảm sự hình thành mô liên kết, biểu hiện thông qua hiện tượng teo da, mỏng da trên lâm sàng. Điều này tuy cũng góp phần ức chế quá trình viêm mạn tính nhưng cũng làm chậm lành vết thương .
Ức chế tăng sinh tế bào lympho T (đặc biệt là 4 và 8) nên corticoid có tác dụng nhanh và rõ ràng trong các trường hợp bệnh lý liên quan tới tăng sinh quá phát tế bào sừng (vảy nến, eczema,..)
Tăng tốc quá trình tự cắt lọc, phá hủy hầu hết các dị nguyên gây dị ứng Ức  chế đại thực bào di chuyển vào ổ viêm, hạn chế quá trình tự cắt lọc tự nhiên của cơ thể
Có khả năng kháng khuẩn mạnh, nhanh và rộng. Đặc biệt là chủng tụ cầu vàng (một trong những nguyên nhân gây ra và tăng nặng tình trạng viêm da). Giảm sản sinh kháng thể (immunoglobulin), ức chế miễn dịch, tăng khả năng nhiễm khuẩn, nấm.
  • Cắt lọc vi thể: Khác với cắt lọc đại thể (bằng thủ công, dễ gây tổn thương tế bào lành). HOCl có tính oxi hóa mạnh, phá vỡ các cầu nối liên kết trong phân tử protein, từ đó đặc biệt hiệu quả trong việc bóc tách và ly giải các mảnh protein từ tế bào chết (bạch cầu chết, xác vi khuẩn, tế bào chết trên da…).

Ứng dụng trong thẩm mỹ: Tăng cường cắt lọc tế bào chết của lớp sừng, không để chúng tích tụ nhiều gây tình trạng dày sừng, cản trở hấp thu dưỡng chất, từ đó thúc đẩy tăng sinh biểu mô mới, đẩy nhanh quá trình tái tạo da.

3. ỨNG DỤNG

Khoa học và y tế:

Tại các nước phát triển, HOCl từ lâu đã được chứng nhận an toàn, hiệu quả và sử dụng trong các sản phẩm để chữa lành vết thương, điều trị các bệnh ngứa, lở loét do tiểu đường, các bệnh viêm ngoài da, chống hình thành sẹo, làm sạch nguồn nước uống, dùng trong công nghệ bảo quản thực phẩm an toàn, chữa trị mụn nhọt và công dụng phổ biến nhất là diệt khuẩn, sát trùng, khử mùi.

Thẩm mỹ – Chăm sóc da:

Da là tuyến bảo vệ đầu tiên của cơ thể chống lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài, cho nên đây cũng là cơ quan dễ bị tổn thương nhất. Các mức độ tổn thương có thể từ nhẹ (cháy nắng, dị ứng khói bụi,..) đến nặng hơn (mụn, trầy xước, rách da,…).

HOCl là một hoạt chất hiệu quả trong chăm sóc da hàng ngày

Theo các nghiên cứu(1),  HOCl là một lựa chọn an toàn và sáng suốt cho bạn bảo vệ làn da của mình, giúp chúng mau chóng phục hồi sau những tổn thương.

Các phương thức mà hoạt chất này hỗ trợ da chống lại các tác nhân gây hại bao gồm:

  • HOCl có cấu trúc nước được tách thành dạng ion và phân tử nước siêu nhỏ, nhỏ hơn gấp 5 lần so với phân tử nước bình thường nên khả năng thẩm thấu, len lõi sâu, cung cấp độ ẩm nhanh chóng và duy trì giữ ẩm lâu giúp da mềm mại sức sống hơn.
  • HOCl giúp hỗ trợ làm sạch da, se khít lỗ chân lông, cân bằng độ pH và cấp nước cho da hiệu quả. Đặc biệt là giúp giữ được màng acid bảo vệ trên da để da khỏe mạnh chống các tác hại môi trường.
  • Khả năng kháng khuẩn giúp hạn chế các tình trạng mụn hoặc bị viêm nhiễm.
  • Đẩy nhanh quá trình lành thương và tái tạo vùng da tổn thương
  • Ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng da.
  • Hạn chế nguy cơ để lại sẹo sau tổn thương.
  • HOCl cực kỳ dịu nhẹ cho da vì được sản xuất tự nhiên bởi hệ thống miễn dịch. Đây là sự lựa chọn tuyệt vời cho những người có làn da nhạy cảm vì nó không gây kích ứng, bỏng rát, khô hoặc ngứa như các sản phẩm khác.

Đi sâu hơn vào lĩnh vực phục hồi da sau thẩm mỹ xâm lấn, không khó để tìm thấy các báo cáo, nghiên cứu khoa học về tác dụng của HOCl trong các trường hợp này:

  • Tác dụng giảm đỏ da của HOCl sau liệu trình trẻ hóa da (2)
  • Sản phẩm bôi tại chỗ chứa HOCl sau lăn kim điều trị sắc tố da, giúp da nhanh hồi phục và đều màu (3)

 

Tài liệu tham khảo:

1: Journal of Integrative Dermatology, Natarelli N, Nong Y, Maloh J, Sivamani R. Hypochlorous Acid: Applications in Dermatology. Journal of Integrative Dermatology. Published online December 14, 2022.

2: The Use Of Hypochlorous Acid Solution Decreased Post-Procedural Erythema For Skin Rejuvenation Melody Bedrossian, B.S., Cristiano Boneti, MD, Som Kohanzadeh, MD. Wound Institutes of America, Cedars Sinai Medical Center, Los Angeles, CA, USA. Published on: https://ps-rc.org/meeting/abstracts/2020/eP18.cgi

3: Cindy J. Papp | Sep 14, 2022, Updates in Microneedling; publish on https://www.theaestheticguide.com/aesthetic-guide/updates-microneedling

 

Tin tức liên quan